کاربرد اسید نیتریک
اسید نیتریک برای خالص‌سازی فلزاتی چون طلا و پلاتین استفاده می‌شود. همچنین برای حل کردن فلزات نامحلولی مثل نقره به کار می‌رود که با تشکیل نیترات نقره می‌توان از آن در عکاسی استفاده کرد. همچنین از اسید نیتریک می‌توان در بازیافت پلاتین استفاده کرد و از آنجا که تمامی نیترات‌های فلزات محلول هستند می‌توان به این وسیله، اورانیوم را به صورت خالص تهیه کرد که در نیروگاه های اتمی کاربرد دارد. یکی دیگر از کاربردهای اسید نیتریک برای تولید کودهای ازته است.
در صنایع پلاستیک‌سازی و نظامی هم از اسید نیتریک استفاده می‌شود.
از دیگر موارد استفاده اسید نیتریک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- تولید استر (در اثر واکنش با الکل ها)
۲- تولید مواد منفجره (در اثر واکنش با هیدروکربن ها)
۳- برای تولید نمک (در اثر واکنش با بازها)
۴- به عنوان یک عامل اکسید کننده از آن استفاده می‌کنند.
روش های تولید اسید نیتریک
همان‌گونه که اشاره شد، در زمان‌های گذشته دانشمندان روش های مختلفی را برای تولید اسید نیتریک به کار می‌بردند که در نهایت اوستوالد و براور بهترین روش تولید اسید نیتریک را ارائه کردند و اولین بار این روش در سال ۱۹۰۸ در آلمان به کار گرفته شد و سرانجام تمام دنیا پی به ارزش آن بردند و در تمام دنیا از این روش استفاده می‌شود. اما در این قسمت دو روش دیگر تولید اسید نیتریک برای آشنایی بیشتر با روش های تولید اسید نیتریک و علت عدم استفاده از آن ها در حال حاضر، شرح داده می‌شود:
1- تهیه اسید نیتریک از واکنش نیترات پتاسیم یا سدیم با اسید سولفوریک (تقطیر نیترات پتاسیم)
چون گرمازا است دمائی در حدود °C۹۰۰ دارد که در آن اسید تولیدی به صورت بخار از محیط خارج می‌گردد و سولفات سدیم در محیط واکنش باقی می‌ماند.
این روش دارای اشکالات متعددی است که عبارتند از:
۱- احتیاج به سوخت زیادی دارد.
۲- باعث آسیب دیدن و خرابی وسایل می‌شود.
۳- اسید به اکسید و آب و اکسیژن تجزیه می شود.
۴- تولید HNO2 که از تجزیة اسید در ظرف تقطیر و جذب آن ها در ظرف مایع کننده به وجود می‌آید.
۵- نقطة ذوب سولفات سدیم تولیدی بالا است (°C۸۸۰)، در نتیجه سخت می گردد و نمی‌توان آن را در انتهای واکنش خارج کرد.
برای برطرف کردن معایب بالا عمل تقطیر را با واکنش دادن مول های مساوی از هر دو ماده انجام می‌دهند.
در این حالت دمای واکنش °C۲۰۰ است و در نتیجه اسید تولید شده به صورت جامد نمی‌باشد و راحت از ظرف خارج می‌شود.
حال روش دوم تولید اسید نیتریک شرح داده می‌شود:
2- واکنش بین اکسیژن و نیتروژن در کوره‌های خالص و تولید گاز دی اکسید نیتروژن و جذب آن توسط آب و تولید اسید نیتریک
این روش به علت هزینه اقتصادی خیلی زیاد کاربردی ندارد
