ریــه مصنـــوعی یا اکسیــژنـاتــور (oxygenator)

žکاربرد اصلی ریه مصنوعی (اکسیژناتور) در جراحی کاردیوتوراسیک (بایپس قلبی- ریوی) است که در این جراحی، قلب و ریه های طبیعی از طریق یک مدار خارج از بدن، بایپس می شوند. یک ساختار نمونه در شکل 3نشان داده شده است. خون وریدی بر اثر نیروی ثقل در ریه مصنوعی تخلیه می شود، این دستگاه به خون، اکسیژن اضافه می کند و دی اکسید کربن خون را بر می دارد.  

 

žخون شریانی پس از اینکه از یک تبادلگر حرارتی عبور کرد، با یک پمپ مکانیکی تا فشار شریانی، بالا برده می شود و سپس قبل از اینکه به گردش خون شریانی بازگردد برای زدودن آمبولی (ماده با منشاء خارجی یا بیولوژیک) فیلتر می شود. خون حاصل از برش جراحی قلب، از محل جراحی بوسیله ساکشن جمع می شود سپس فیلتر می شود و به مدار خارج از بدن تزریق می گردد. با توجه به درجه مداخله جراحی، مدت زمان بایپس معمولا در محدوده 1 تا 3 ساعت تغییر می کند. اکثر این بایپس های کوتاه مدت بوسیله ریه های مصنوعی انجام می شوند که در آنها گاز تهویه کننده در تماس مستقیم با خون است.

žتلاش های چشمگیری به استفاده از ریه مصنوعی در درمان بیماری ریوی بازگشت پذیر اختصاص داده شده است. این تکنیک شامل وسایل کمک تنفسی جزئی و کلی می باشد و طولانی مدت تر است (برای مدت چند روز یا چند هفته).

žاکسیژناتور تماس مستقیم در مقایسه با نوع تماس غیر مستقیم که در آن، فازهای خون و گاز با یک غشاء نفوذ پذیر جدا شده اند، آسیب زایی بیشتری دارد.بنابراین، بدون استثناء، اکسیژناتور های غشایی به عنوان وسیله کمکی طولانی مدت به کار می روند.البته این نوع اکسیژناتورها برای جراحی کاردیوتوراسیک نیز مناسب می باشند.