سد (DAM) چیست و هدف اصلی احداث سد؟

بنایی که بخشی را از بخشی دیگر جدا کند و یا غالباً به مفهوم دیوار یا سازه‌ای است که از حرکت آب جلوگیری می‌کند تا آب ذخیره یا منحرف گردد معادل فارسی «بند» است.

 هدف اصلی احداث سد:

مهار آبها وهدایت آن به مناطقی که کمبود آب دارند.

علل دیگر طراحی وساخت سد:

آبیاری زمین های مزروعی

تامین آب آشامیدنی

تولید برق آبی

کنترل سیلابها

حفاظت خاک و...


 سد می تواند از نوع مخزنی ویا انحرافی باشد:

چنانچه سد نسبتاً بزرگ باشد و هدف آن ذخیره آب در پشت سد باشد سد مخزنی گفته شده و چنانچه هدف از احداث سد انحراف مسیر رودخانه باشد سد انحرافی گویند.   



 

انواع سد:

۱) سدهای خاکی وسنگ ریزه ای

۲) سدهای بتنی

نوع سدی که ساخته می شود تا حد زیادی بستگی به زمین شناسی محل دارد.

 سدهای خاکی:

در جاهایی ساخته می شوند که در آنها مواد پی فشردگی پذیرند، زیرا این سازه قابل انعطاف است و نمی توانند با دگرشکل شدگی پی، بدون ریزش دگرشکل شود. همچنین این سدها را در جایی باید ساخت که مواد اولیه با حجم زیاد در دسترس باشد. 

سدهای بتنی:

این سدها با مصالح بتونی سازه های بزرگی هستند که وزن آنها مانع نیروهای سرنگون کننده یا لغزاننده می شود. اما این سازه ها صلب اند واز این رو باید بر مواد پایدار پی گذاری شوند.

انواع سدهای بتنی:

۱) سدهای وزنی

۲) سدهای پشت بند دار

۳) سدهای قوسی


سدهای مرکب:

در برخی موارد شکل دره و شرایط زمین شناسی پی و مصالح در دسترس باعث می شود که سد طراحی شده بصورت ترکیبی از انواع سدهای بتونی یا بخشی از آن بتنی و بخشی خاکی باشد.