معرفی رشته علوم قرآن و حدیث
دوره کارشناسی علوم قرآن و حدیث، عبارت است از مرحله‌ای که دانش‌پژوهان با دروس تخصصی رشته مربوط آشنا شده و در پایان، موفّق به اخذ مدرک کارشناسی در آن رشته می‌شوند.
• تذکر
این رشته تلفیقی از نظام آموزشی حوزه و دانشگاه است.
• اهداف کلی دوره
1. تربیت معلم قرآن و حدیث؛
2. تربیت مبلغ قرآن و حدیث؛
3. تربیت کارشناس در رشته مربوط؛
4. تربیت دانش‌پژوهان مستعد برای ورود به دوره کارشناسی ارشد.
• اهداف و سیاست‌های آموزشی
1. ایجاد زمینه تعالی اخلاقی و معنوی دانش‌پژوهان؛
2. توجه به معارف قرآنی در تدوین سرفصل‌ها و متون درسی؛
3. ایجاد توانایی تحقیق، تدریس و تبلیغ از طریق کسب مهارت‌های لازم؛
4. ایجاد توانایی استفاده از متون عربی (متون تفسیری و حدیثی)؛
5. پرورش توانایی استفاده از متون عربی (متون تفسیری و حدیثی)؛
6. شناخت فقه و اصول در حدّ لزوم و متناسب رشته؛
7. شناخت محورهای اصلی دروس رشته از طریق اختصاص حدّاقل 33٪ واحدها به آن؛
8. توجه به دروس مورد نیاز منطقه‌ای با اختصاص درصدی از زمان واحدها به آن؛
9. کسب اطلاعات عمومی در زمینه علوم و معارف اسلامی و آشنایی با مهم‌ترین آثار و منابع آن؛
10. فراگیری زبان عمومی (غیر از فارسی و عربی)
اهداف دیگر :
هدف این رشته تربیت نیروی انسانی متعهد و کارشناسان آگاه و متخصص در زمینه علوم قرآن و حدیث جهت تحقیق، برنامه‌ریزی و آموزش این علوم می‌باشد. دانشجویان این رشته می‌توانند نقش مؤثری در تربیت نسل آینده کشور اسلامی و ساخت فرهنگ و اخلاق جامعه ایفا نمایند و از آنان انتظار می‌رود نسبت به آموزش قرآن کریم و تعلیم و ترویج علوم قرآنی در همه مراکز ذیربط از جمله: آموزش و پرورش، صدا و سیما، سازمان‌های فرهنگی و تبلیغی و... اهتمام ورزند. فارغ‌التحصیلان رشته کارشناسی علوم قرآن و حدیث، شرایط لازم برای ورود به دوره‌های کارشناسی‌ارشد رشته‌های مختلف علوم انسانی و ادامه تحصیل تا سطح دکتری را دارند.
رشته علوم حدیث از سه منظر کلی به تبیین حدیث می‌پردازد :
۱ـ تاریخ و مصطلحات که در آن تاریخ تطور، تحول و پیدایش علم‌الحدیث از دیدگاه اهل تشیع و اهل تسنن بررسی می‌شود. همچنین معنا و مفهوم و اصطلاحات علم حدیث، آموخته می‌شود.
۲ـ علم‌الرجال، که به بررسی زندگی راویان حدیث می‌پردازد. برای مثال اگر یک حدیث پنج راوی داشته است، زندگی هر یک از راویان بررسی می‌شود که آیا راویان فوق ویژگی‌های لازم را برای نقل حدیث داشته‌اند؟ آیا راستگو و ضابط بوده‌اند یا اینکه فراموشکار بوده و در حفظ و نقل حدیث با تساهل و تسامح برخورد می‌کرده‌اند؟
۳ ـ فقه‌الحدیث که به فهم محتوای احادیث می‌پردازد.
توانایی‌های لازم :
عربی و علوم معارف اسلامی در این رشته اهمیت ویژه‌ای دارد و دانشجویان باید در این دروس توانمند و کارآمد باشند. همچنین لازم است به مطالعه و تحقیق علاقه‌مند بوده و مشتاق فهم دین و فهم اسلام باشند. رشته علوم حدیث از جمله رشته‌هایی است که در آزمون سراسری از بین داوطلبان هر سه گروه آزمایشی ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی دانشجو می‌پذیرد.
موقعیت شغلی در ایران :
فارغ‌التحصیل رشته علوم حدیث می‌تواند به عنوان کارشناس علوم اسلامی در دوایر دولتی مشغول به کار شود و چون به زبان انگلیسی نیز مسلط است، می‌تواند به عنوان رایزن فرهنگی ایران در کشورهای دیگر، مبلغ اسلام و اصول اسلامی گردد و در صورت ادامه تحصیل و کسب مدارج بالاتر به عنوان استاد در دانشگاه‌های داخل یا خارج از کشور فعالیت نماید، چون در حال حاضر بعضی از دانشگاه‌های خارج از کشور مثل دانشگاه اردن یا لبنان علاقه‌مند به جذب متخصص علوم حدیث شیعه از کشور ایران هستند. همچنین فارغ‌التحصیل این رشته می‌تواند در آموزش و پرورش به عنوان دبیر دینی، مربی قرآن یا مربی امور تربیتی فعالیت نماید.
درس‌های رشته علوم قرآنی و حدیث در طول تحصیل :
دروس پایه :
روش تحقیق، اخلاق، تاریخ اسلام، سیره پیشوایان دینی، زبان تخصصی، منطق، آشنایی با کلیات علوم عقلی، کلام و عقاید اسلامی، تفسیر مقدماتی، صرف و نحو کاربردی، قرائت و درک مفاهیم از متون حدیثی، قرائت و درک مفاهیم از متون تفسیری، قرائت و درک مفاهیم از متون فقهی، آشنایی با فقه مقدماتی، آشنایی با اصول فقه، قرائت و تجوید قرآن کریم، علوم بلاغی، ترجمه عربی به فارسی، ترجمه فارسی به عربی، قرائت مطبوعات و استفاده از رادیو، مکالمه و محاضره (سمعی و بصری)، آشنایی با فرق اسلامی، آشنایی با ادیان توحیدی (زرتشتی، یهودی، مسیحیت).
دروس اصلی و تخصصی:
کتابت و تدوین حدیث، شناخت محدثان، مصطلحات حدیث، طریق تحمل حدیث، جوامع حدیثی متقدم و متأخر شیعه، جوامع حدیثی متقدم و متأخر اهل سنت، اصحاب اجماع، توثیقات عام و خاص، احادیث موضوعه، ملاک‌های نقد حدیث، فقه‌الحدیث، آشنایی با علم رجال، راویان عادل و موثق، راویان ضعیف، آشنایی با کتب رجال شیعه، آشنایی با کتب رجال اهل سنت، مطالعات جغرافیایی درباره رجال حدیث، سیری در نهج‌البلاغه و شروح آن، سنن‌النبی (ص)، تأثیر حدیث در ادبیات فارسی، سهم زنان در نشر احادیث.